Rit Borremans (72) uit Schoten is al sinds 2007 actief als vrijwilliger bij Mercy Ships. Samen met haar echtgenoot Mark heeft ze drie kinderen, en sinds haar pensioen wijdt ze zich aan het helpen van mensen in nood in de armste landen. Het ziekenhuisschip de Africa Mercy werd voor Rit een tweede thuis. Wij spraken haar op de vooravond van haar twintigste missie met Mercy Ships.
De start van een levensmissie
Rit ontdekte Mercy Ships in 2007, kort na haar pensioen als tandartsassistente. Ze wilde iets betekenen voor anderen en besloot zich in te zetten in landen waar toegang tot basiszorg allesbehalve vanzelfsprekend is. Haar eerste missie naar Liberia bracht een cultuurshock: “In België werkte ik in een moderne praktijk, maar in Liberia hadden veel mensen zelfs nog nooit een tandenborstel gezien. Onze voornaamste taak was het trekken van slechte tanden”, vertelt Rit.
Tijdens haar eerste missie in Liberia vond Rit op het strand een steen in hartvorm. Die steen kreeg een plek in haar keuken en geeft haar kracht in moeilijke momenten.“Als het even tegenzit, houd ik die steen vast en voel ik weer de kracht en het vertrouwen om door te gaan. Het is een herinnering aan het werk en de impact die we daar maakten.”
(Lees verder onder de foto)
Rit aan de slag in een plaatselijke kliniek in Liberia.
Tandheelkunde aan wal
Mercy Ships biedt medische zorg op het ziekenhuisschip, maar het tandheelkundige team werkt vaak ‘off-ship’. “Elke dag reden we met jeeps naar een lokale kliniek, waar soms honderden mensen ons al opwachtten”, herinnert Rit zich. “Het gaf een bijzondere voldoening om midden in de gemeenschap te werken. Je werkt echt in het land, tussen de mensen. Je ziet zo veel van de omgeving en cultuur. Dat gaf ons werk een extra dimensie”, aldus Rit.
Mercy Ships heeft in de afgelopen jaren ook de focus gelegd op meer lokale betrokkenheid. Lokale ‘day workers’ helpen het medische team met vertalen en ondersteunen, wat de efficiëntie en het wederzijds begrip vergroot.
“De day workers hielpen met voorbereiden en opruimen, waardoor we efficiënter konden werken en meer patiënten konden behandelen. Zij spraken de lokale taal en vertaalden voor ons. Zo konden we beter begrijpen wat de patiënten nodig hadden”, vertelt Rit.
Opleidingen
Ook opleiding en kennisoverdracht zijn een belangrijke pijler van Mercy Ships. “In Benin hebben we tandheelkundestudenten praktijkervaring gegeven. Zij hadden alleen theorie gekregen en nog nooit een tand van dichtbij gezien. Die praktijkervaring was voor hen cruciaal en draagt bij aan de duurzaamheid van de zorg in het land. Zo laat Mercy Ships ook iets blijvends achter”, legt Rit uit.
(Lees verder onder de foto)
Rit in 2013 in Congo-Brazzaville.
Dining room
Met de komst van de coronapandemie moest Mercy Ships de tandheelkundige zorg tijdelijk opschorten. Maar Rit bleef actief als vrijwilliger en vond haar weg naar de ‘dining room’ van het schip. “De sfeer en kameraadschap zijn fantastisch”, zegt ze. “Ook daar werkten we als één team, met harde muziek en een goede sfeer, en de voldoening blijft hetzelfde.”
Tweede thuis
Met twintig missies op haar naam beschouwt Rit het ziekenhuisschip de Africa Mercy als haar tweede thuis. “Bij elke missie voelt het als thuiskomen. Meer zelfs: de Africa Mercy is mijn tweede thuis geworden. Ik ken elke hoek van het schip en ik heb er vrienden gemaakt van over de hele wereld. Elke keer ik aan boord ga, ben ik weer omringd door mensen die dezelfde toewijding delen.”
Ongelijkheid
Terugkeren naar België blijft erg confronterend. De overgang van Afrika naar de overvloed in België, zeker rond de feestdagen, raakt Rit telkens opnieuw. “Wanneer ik in ons land de kerstverlichting in de winkelstraten zie, sta ik even stil. Dit voelt niet eerlijk”, vertelt ze. Maar het besef van de ongelijkheid houdt haar gemotiveerd om telkens weer terug te keren en haar werk voort te zetten.
(Lees verder onder de foto)
Rit op de Africa Mercy: “Bij elke missie voelt het als thuiskomen. Ik ken elke hoek van het schip.”
Onvoorwaardelijke steun van het thuisfront
Achter elke missie van Rit staat een gezin dat haar onvoorwaardelijk steunt. Elke keer ze naar het ziekenhuisschip van Mercy Ships vertrok, kwamen de verantwoordelijkheden op de schouders van haar echtgenoot en gepensioneerd psychiater Marc terecht. Met drie kinderen thuis betekende dat een strakke planning.
“Ik zette mijn privépraktijk op een laag pitje en zorgde dat ik geen wachtdiensten had”, vertelt Marc. “We maakten een weekmenu zodat ik zaterdags alle boodschappen voor de week kon doen. Ondanks de druk voelde ik dat ik als vader dichter bij mijn kinderen kwam. Ik zou het elke vader aanraden om een aantal weken alleen met de kinderen te zijn. Het versterkt de band.”
Na elke missie van Rit staat Marc, met een bos bloemen in de hand, zijn vrouw op te wachten in de luchthaven. “Rit heeft mij altijd gesteund, of ik nu op congres was of drie weken in Mongolië. We geven elkaar de ruimte voor onze passies. Dat is voor ons de sleutel en het maakt ons sterker als partners”, vertelt Marc.
Marc is trots op zijn vrouw en haar toewijding voor Mercy Ships. “Rit blijft haar missie met hart en ziel uitvoeren. Ook onze kinderen zijn erg trots op haar, en het heeft hen ook gevormd.” De oudste dochter en tv-gezicht Charlotte Leysen maakte een reportage over Mercy Ships waarmee ze haar moeders passie nog beter leerde kennen.
(Lees verder onder de foto)
Rit samen met haar echtgenoot Marc voor haar vertrek naar Madagaskar.
Oproep
Naar haar twintigste missie in Madagaskar vertrekt Rit nog steeds met dezelfde energie en vastberadenheid. Ze is vastbesloten om door te gaan met het werk dat haar leven verrijkte. De missies met Mercy Ships zijn voor haar een bron van voldoening en kracht.
“Ik hoop nog lang door te kunnen gaan. Mercy Ships is voor mij niet zomaar vrijwilligerswerk, het is een levensmissie. Twintig keer klinkt veel, maar ik zou iedereen aanraden om het eens te proberen. Wat je ervoor terugkrijgt, is niet in woorden te vatten”, besluit Rit.
