Vrijwilliger Johan Maene over zijn maanden op de Africa Mercy: “Dankbaar dat ik dit heb mogen meemaken”
Hij had de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, maar voelde dat hij nog één groot avontuur tegoed had. “Ik wilde iets doen dat ertoe deed”, zegt Johan Maene (63) uit Sijsele. “Niet zomaar reizen, maar iets betekenen voor mensen die dat nodig hebben.” Eind november 2024 stapte hij op het vliegtuig richting Madagaskar om drie maanden te werken als vrijwilliger op de Africa Mercy.
Na een tussenstop in Addis Abeba en Antananarivo vliegt Johan door naar Toamasina, waar een jeep van Mercy Ships hem naar de ligplaats van het schip brengt. “Onderweg zag ik de armoede, maar ook zoveel kleur en leven”, herinnert hij zich. “En dan doemt plots dat enorme witte schip op. Daar zou ik drie maanden wonen en werken. Dat besef was indrukwekkend.”
(Lees verder onder de foto)
Samenleven op een drijvend ziekenhuis
Aan boord deelt Johan een kleine cabine met vijf andere mannen. Hij gaat aan de slag in de dining room, het scheepsrestaurant waar dagelijks honderden vrijwilligers eten. “Het was hard werken, maar met plezier. Alles moet perfect schoon zijn, want een besmetting op zee is een ramp. Toch hangt er altijd een gemoedelijke sfeer. Iedereen weet waarom hij hier is.”
Het leven aan boord is strak georganiseerd. Er zijn veiligheidsdrills, gebedsmomenten, teamvergaderingen. “Na de eerste week loeide plots het scheepsalarm: ‘This is a drill!’”, lacht Johan. “Reddingsvest aan, musterstation zoeken, namen afvinken. Zelfs dat gaf een gevoel van samenhorigheid.” In december voer de Africa Mercy uit naar Durban, Zuid-Afrika, voor renovatiewerken. “Toen de scheepshoorn klonk en we loskwamen van de kade, speelde iemand de hymne Amazing Grace op trompet. Iedereen stond stil. Dat moment vergeet ik nooit.”
(Lees verder onder de foto)
Een drijvend dorp
Tijdens de zesdaagse overtocht verandert het schip in een kleine gemeenschap. “Internet was beperkt, zeeziekte trof velen, maar de sfeer bleef goed. In de dining room leerde ik balanceren met een bord soep terwijl de golven beukten tegen de romp. We lachten veel, dat hielp.”
In Durban bleef de Africa Mercy twee maanden aan wal. “Het werd een drijvende werf. Overal lawaai van slijpschijven, maar ’s avonds kwamen we samen in de International Lounge voor updates, zang of filmavonden. Daar voel je pas echt dat Mercy Ships een gemeenschap is.” Ook ontmoet Johan andere Belgen: Christine uit Zevergem, Werner en later drie Vlaamse dames. “Plots hadden we een klein Belgisch clubje aan boord. Dat schept meteen een band.”
(Lees verder onder de foto)
Madagaskar: het land van hoop
Begin februari was het schip weer zeewaardig. De terugtocht naar Madagaskar verloopt ruig. “De wind gierde, de golven sloegen tegen het dek. Veel mensen waren zeeziek, maar niemand klaagde. Iedereen wist waarvoor we teruggingen: om levens te redden.”
Wanneer de contouren van Madagaskar aan de horizon verschijnen, voelt Johan dat hij deel uitmaakt van iets groters. “Zonsopgang, zee, stilte: dat was puur geluk.” In Toamasina bezoekt hij het Hope & Healing Center, waar patiënten verblijven voor en na hun operatie. “Sommigen stappen dagenlang om hier te geraken. Ze komen ziek en bang aan, maar vertrekken met een glimlach.”
Hij herinnert zich één verhaal dat hem niet meer loslaat. “Een vrouw leefde vijftien jaar met een tumor aan haar gezicht. Ze werd uitgestoten door haar dorp. Mercy Ships vond haar, opereerde haar en bracht haar genezen terug. De hele gemeenschap begon te zingen en te dansen. Dat moment zegt alles over wat dit schip betekent.”
(Lees verder onder de foto)
Kleine en grote mirakels
Naast het medische werk is er ook ruimte voor menselijke momenten. Johan bezoekt lokale markten, maakt uitstappen met collega’s, en woont de Freedom from Fistula-ceremonie bij. “Tien vrouwen getuigden hoe ze dankzij een operatie weer een normaal leven konden leiden. Ze kregen een certificaat, dansten en zongen zachtjes. Iedereen had tranen in de ogen.”
Het zijn die momenten die blijven hangen. “Je ziet wat hoop doet met mensen. Niet alleen bij de patiënten, maar ook bij onszelf. Je leert relativeren, dankbaar zijn.”
Afscheid op de kade
Begin maart zat zijn missie erop. Tijdens de maandagochtendvergadering werden alle vertrekkers in de bloemetjes gezet. “Iedereen applaudisseerde. Ik voelde me tegelijk trots en nederig.” ’s Avonds neemt hij afscheid van zijn collega’s. “Een groep stond me uit te wuiven op het dok. Dat beeld: de mensen, de scheepslichten, de warme lucht, dat draag ik mee.”
Terug in België beseft hij pas hoe bijzonder de ervaring was. “Het was geen luxecruise, geen avontuur om af te vinken. Het was een les in menselijkheid. Ik heb gezien wat mededogen vermag. Ik ben vooral dankbaar dat ik dit heb mogen meemaken.”
